بادرنجبویه
بیماریها و شناخت داروها در طب سنتی اسلامی ....................پیامبر اکرم(ص):لايَستَغنِي أهلُ كُلِّ بَلَدٍ عَن... طَبيبٍ بَصيرٍ ثِقَةٍ. .....مردم هيچ شهرى از پزشکِ بصيرِ مورد اعتماد بى نياز نيستند. ...............................بحارالانوار،ج75،ص235
عینک آفتابی مارک با گارانتی" >عینک آفتابی مارک با گارانتی
عینک آفتابی ریبن" >عینک آفتابی ریبن
فروشگاه خرید ساعت دیواری" >فروشگاه خرید ساعت دیواری
فروشگاه اینترنتی" >فروشگاه اینترنتی
هاست ویندوز Plesk" >هاست ویندوز Plesk
عینک آفتابی مردانه" >عینک آفتابی مردانه
ظرفشوی واشن برایت" >ظرفشوی واشن برایت
خرید مونوپاد" >خرید مونوپاد
خرید ساعت دیواری فانتزی" >خرید ساعت دیواری فانتزی
گن لاغری" >گن لاغری
پایه عکاسی مونوپاد" >پایه عکاسی مونوپاد
نینجا والت" > نینجا والت
دستگاه فر موی مک استایلر" >دستگاه فر موی مک استایلر
پایه عکاسی مونوپاد" > پایه عکاسی مونوپاد
فانی بافت خرید" >فانی بافت خرید
گن لاغری مردانه" >گن لاغری مردانه
خرید ساعت دیواری" >خرید ساعت دیواری
پاور بانک" > پاور بانک
واکر کودک" >واکر کودک
مونوپاد" >مونوپاد
شارژر همراه پاور بانک" >شارژر همراه پاور بانک
تی شرت محرم" >تی شرت محرم
گن لاغری مردانه" >گن لاغری مردانه
خرید هاست لینوکس" >خرید هاست لینوکس
شارژر همراه" >شارژر همراه
بهترین گیرنده دیجیتال " > بهترین گیرنده دیجیتال
فروشگاه تی شرت محرم" > فروشگاه تی شرت محرم
هات بانز" > هات بانز

آمار مطالب

کل مطالب : 271
کل نظرات : 0

آمار کاربران

افراد آنلاین : 1
تعداد اعضا : 19

کاربران آنلاین


آمار بازدید

بازدید امروز : 26
باردید دیروز : 2
بازدید هفته : 289
بازدید ماه : 2466
بازدید سال : 5687
بازدید کلی : 109542

تبادل لینک هوشمند
برای تبادل لینک  ابتدا ما را با عنوان بیماریها و شناخت داروها در طب سنتی اسلامی و آدرس teb1.LXB.ir لینک نمایید سپس مشخصات لینک خود را در زیر نوشته . در صورت وجود لینک ما در سایت شما لینکتان به طور خودکار در سایت ما قرار میگیرد.






آمار وب سایت:  

بازدید امروز : 26
بازدید دیروز : 2
بازدید هفته : 289
بازدید ماه : 2466
بازدید کل : 109542
تعداد مطالب : 271
تعداد نظرات : 0
تعداد آنلاین : 1


(دريافت کد ساعت)<

br>
تبلیغات
<-Text2->
نویسنده : سلامی
تاریخ : شنبه 3 آبان 1393
نظرات

درود بى پایان بر یزدان پاک که چنین گوهرهاى گران بهایى را با این همه خواص مختلف و متنوع در دامان طبیعت خلق کرده است و براى شفاى آلام و اسقام دردمندان در دسترس آدمیان گذاشته است، آدمیانى که دیده خرد آن ها کور است و از عقل و منطق سلیم مهجورند و مصداق «صُمٌّ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لا یَرْجِعُونَ» هستند.

بادرنجبویه از زمان هاى قدیم شناخته شده بود و یونانیان نام ملیس را به آن داده بودند که به معناى زنبور است، زیرا زنبور عسل آن را دوست دارد و با کمال میل و اشتیاق روى آن مى نشیند. ابن سینا آن را بادرنگبویه نامید، زیرا برگ آن را اگر بین دو انگشت بفشارند بوى بادرنگ (لیمو) مى دهد و معرب آن بادرنجبویه است که بعدها به همین نام معروف شد.

اروپاییان در قرون وسطى که کتاب هاى دانشمندان اسلامى را ترجمه و در دانشگاه ها تدریس و تحصیل مى کردند به احترام ابن سینا بادرنجبویه را به نام سیترونل(Citronelle) خواندند که از کلمه لیمو گرفته شده است.

ابن سینا گفته بود که بادرنجبویه مقوى مغز و اعصاب است، نشاط مى آورد و هوش را برمى انگیزاند و ذهن را تقویت مى کند و براى درمان انواع مالیخولیا، وسواس و جنون مؤثر است.

در قرون وسطى پزشکان اروپا بدون اینکه دراین باره شخصا به مطالعه و تحقیق بپردازند، عینا این خواص را پذیرفتند و به آن عمل مى کردند، تا اینکه در دوره رنسانس؛ یعنى، تجدید حیات علم و ادب در اروپا، که دانشمندان بزرگى در فرانسه، ایتالیا، آلمان و سایر کشورهاى اروپا از قرن شانزدهم میلادى به بعد ظاهر شدند، در هر مورد به بحث و انتقاد و بررسى و تحقیقات علمى پرداختند و پزشکانى به نام رندوله، فورستوس، گراتارولوس، فرنل، ریویر، هوفمان و ... پس از مطالعات زیاد همان خواص را بى کم وکاست پذیرفتند و بادرنجبویه را در موارد ملانکولى، هیپوکندرى و مانیا (انواع مالیخولیا و جنون) تجویز کردند و بسیارى از آنان معتقد شدند که: «بادرنجبویه هوش را تند و تیز مى کند و حافظه را تقویت مى نماید».

در قرن نوزدهم، ستاره درخشانى در افق پزشکى فرانسه به نام تروسو طلوع کرد که از اطراف و اکناف اروپا براى استماع سخنرانى هاى پزشکى و استفاده از معلومات و تجربیات این نابغه بزرگ به فرانسه مى آمدند. هم اکنون نیز پس از صد سال مطالعه سه جلد کتاب او که با عنوان کلینیک مدیکال هتل دیو نوشته براى اهل علم بسیار قابل استفاده است.

تروسو اکتشافاتى دارد که در کتاب هاى پزشکى امروز نیز به نامش معروف است. این دانشمند پس از یک عمر مطالعه و تجربه، هرچه ابن سینا درباره خواص بادرنجبویه گفته بود تأیید کرد و به اتفاق پیدو کتاب درمان شناسى را تألیف کرد و در آن درباره بادرنجبویه مى نویسد: «گردش خون را در مغز منظم کرده و مراکز عصبى را تقویت نموده و نشاط آور است». آن را مخصوصا در پیرهاى چاق که قواى دماغى آن ها به تحلیل رفته و ضعیف شده است تجویز مى کرد. هم چنین در سردردهاى احتقانى و سردردهاى عصبى دم کرده بادرنجبویه را به کار مى برد و سردرد تسکین مى یافته است.

تروسو و پیدو نظریه ابن سینا را در مورد اثرات درمان بخش بادرنجبویه، چنین تفسیر مى کردند که چون بروز افسردگى، غمگینى و وسواس مالیخولیایى، غالبا به علت اختلالات دستگاه هاضمه، ضعف معده، اختلالات کبدى، اسپاسم نفخى معده و روده ها است، بادرنجبویه این اختلالات و عوارض را برطرف مى سازد لذا در درمان مالیخولیایى ها مؤثر است.

از زمان تروسو تا امروز، عده زیادى از پزشکان نامى اروپا (من جمله، هانرى لکلرک، پروفسور پارتوریه، پروفسور شابرول و ...) خواص دارویى گیاهان طبى را به کمک علوم شیمى، فیزیولوژى، بیولوژى و آزمایش هاى متعدد در حیوانات، سپس در افراد بیمار مورد مطالعه و تحقیق قرار داده اند و روز به روز بر معلومات آن ها نسبت به خواص درمان بخش گیاهان طبى افزوده مى شود.

به طورى که امروزه در کتاب مفردات پزشکى، تألیف سه تن از استادان دانشکده هاى پزشکى و داروسازى فرانسه، که یک کتاب رسمى و کلاسیک است مى نویسند:

«بادرنجبویه داراى یک اسانس فرار، یک صمغ تلخ، تانن، اسید سوکسینیک، کومارین و بعضى مواد دیگر است.»

1- خواص بادرنجبویه در کتاب هاى جدید

اینک از روى چندین کتاب طب گیاهى که مؤلفان مختلف در فرانسه به چاپ رسانده اند، خواص بادرنجبویه را شرح مى دهیم.

1. پروفسور پارتوریه، متخصص بیمارى هاى کبد، در کتاب درمان امراض کبد به وسیله گیاهان طبى، مى نویسد:

«بادرنجبویه آنتى اسپاسمودیک (ضد تشنج) است و در برطرف کردن اسپاسم هاى دردناک معده، روده و دفع گازهاى فشرده شده فوق العاده مؤثر است.»

2. پروفسور شابرول دم کرده بادرنجبویه را در ورید سگ تزریق و ثابت کرده است که حجم صفراى مترشحه دو برابر یا سه برابر شده است.

3. بادرنجبویه خواص ضد عفونى و ضد میکروبى دارد و آن را در قرحه چرکى ریه و قرحه چرکى روده و همچنین دیسانترى تجویز کرده و نتیجه خوب از آن گرفته اند.

علت این خاصیت ضد میکروبى، وجود کومارین در بادرنجبویه است که اگر آن را به نسبت 1 در 100 در محیطهاى کشت میکروبى داخل کنیم کولى باسیل به سختى در آن رشد مى کند.

4. اگر پس از غذا، آن را مصرف کنند، کار هضم را آسان مى کند، مخصوصا، اگر سرگیجه و گرفتگى قلب در هنگام هضم غذا موجود باشد. آلکلاى ملیس (شبیه به تنتور بادرنجبویه است) را معمولا در سوء هاضمه به کار مى برند و مارتن به دو مورد اشاره مى کند که یک قاشق سوپ خورى از این دارو عوارضى که از اختلالات هضم و کهیر درنتیجه خوردن صدف پیدا شده بود، فورا درمان کرد.

5. بادرنجبویه داراى خاصیت مخدر، خواب آور و بى حس کننده است و این خاصیت هم به علت وجود کومارین در آن است که قابلیت انقباض عضلات صاف را کم و اسپاسم (انقباض هاى دردناک) را برطرف مى کند و به عنوان منوم و بى حس کننده به کارمى رود. دم کرده 5 درصد بادرنجبویه، که طعم و عطر خیلى مطبوعى دارد، در رفع بى خوابى کودکان و پیران نتایج خیلى خوب داده است.

6. فرانسوا دکو در رساله اى به نام گیاهان کومارین دار، که در سال 1946 به چاپ رسانده، ثابت کرده است که بادرنجبویه در دستگاه ادرارى اثر گذاشته و ادرار را زیاد کرده، اگر چرکى باشد آن را صاف مى کند و علت صاف شدن بول چرکى، وجود کومارین و ضدعفونى کننده بودن آن است؛ به عقیده کهلر خواص کومارین، شبیه به خواص تربانتین است؛ حتى به طورى که دلیو مى نویسد:

«در اپیدمى وبا، چاى مخلوط با آلکلاى ملیس بکرات توسط اطبا به بیماران وبایى تجویز مى شد و قى و اسهال وبایى برطرف مى گردید.»

7. بادرنجبویه خاصیت ضد زهر هم دارد و در زمان هاى قدیم براى درمان سگ هار گزیده و دم کرده آن در اروپا بر ضد نیش حشرات موذى و زهردار، به طور خوراکى و مالیدنى تجویز مى شد.

8. دم کرده بادرنجبویه براى التیام زخم هایى که از ضربه و ضغطه(فشار) پیدا مى شود، به طور خوراکى و از خارج به عنوان ضد عفونى زخم به کارمى رود.

9. در تنتور و الکلاتور بادرنجبویه به طور مالیدنى از خارج براى برطرف کردن درد و ورم روماتیسمى تجویز مى شود و اگر کمى کافور به آن بیفزایند، اثر آن را تقویت مى کند.

10. اگر چشم ها را با دم کرده بادرنجبویه (پس از صاف کردن آن) بشویند در تقویت چشم مؤثر است. هم چنین قطره آن در چشم همین اثر را دارد.

11. کلیه پزشکان اروپا که در طب گیاهى مطالعه دارند، معتقدند که بادرنجبویه مقوى قلب است و در ضعف قلب و حالت غش (سنکوپ) اثرات نیکو از آن گرفته اند.

12. دم کرده بادرنجبویه اگر به حالت گرم آشامیده شود، به علت گرمى آن و هم چنین به علت اینکه پس از دخول به بدن در جریان خون محیطى داخل مى شود، غدد عرق را تحریک مى کند و معرق است.

13. به علت خاصیت ضد تشنجى که در بادرنجبویه موجود است، به عنوان مدر طمث تجویز مى شود و قاعده آور است زیرا در اسپاسم زهدان تأثیر کرده درد را متوقف و عسر الطمث را درمان مى کند.

14. چون بادرنجبویه مقوى مغز، اعصاب و قلب و محرک لطیف و ملایمى است آن را در تب هایى که توأم با ضعف عمومى بدن است، تجویز مى کنند.

امروزه بادرنجبویه را در غالب کشورهاى اروپا، مثل چاى دم مى کنند و مردم آن را به عنوان مقوى معده، قلب و اعصاب مى نوشند و در کشور فرانسه بادرنجبویه را چاى فرانسه گویند.

نکته جالب- باید دانست که ابن سینا خواص نسبتا معدودى براى بادرنجبویه در قانون ذکر کرده که مبدأ تحقیقات اروپاییان و پزشکان ایران از هزار سال پیش به این طرف قرار گرفته است و مسلّما بسیارى از این خواص متعدد و متنوع طبى براى این گیاه بعدها پیدا شده است. کسانى که امروز در مقام تحقیق برآیند و کتاب قانون را بخوانند و بررسى هاى علمى یکى دو قرن اخیر اروپاییان را نیز با دیده عمیق مورد بررسى قرار دهند، به طور مسلّم، نظر خواهند داد که دانشمندان بزرگى نظیر تروسو، پیدو، هانرى لکلرک، پرفسور شابرول، پروفسور پارتوریه و ...، این خواص را کشف کرده اند، غافل از آنکه تحقیقات اروپاییان از نظر طب گیاهى در قرون اخیر، بیش از همه، مرهون کوشش هاى مداوم و تحقیقات طبى عمیق یک دانشمند بزرگ ایرانى به نام حکیم میر محمد مؤمن، طبیب اعجوبه زمان شاه سلیمان صفوى است که کتاب خطى اش به نام تحفه المؤمنین معروف به تحفه حکیم مؤمن را از سیصد سال پیش، سیاحان و جهانگردان اروپایى به عنوان تحفه نفیسى با خود به اروپا برده و در دسترس دانشمندان قرار دادند. حتى این عمل در زمان خود ما نیز انجام گرفت و موقعى که نمایندگان علمى یکى از کشورهاى هم جوار از دانشگاه تهران رسما دیدن کردند، موقع مراجعت، از طرف دانشگاه یک جلد کتاب تحفه به عنوان هدیه به آنان داده شد. در دانشکده داروسازى تهران، یک استاد متخصص گیاهان طبى که دایما کتاب تحفه را مرجع مطالعاتش قرار مى دهد، مى گفت نوشته هاى این کتاب براى من بیش از نوشته هاى قانون ابن سینا ارزش دارد، مخصوصا آنجاها که اشاره مى کند: «حقیر به تجربه دریافته ام» ... اینک خواص بادرنجبویه را با توضیحاتى در پرانتز از تحفه نقل مى کنیم تا این مطلب بر خوانندگان عزیز چنان که باید و شاید معلوم شود.

خواص بادرنجبویه در کتاب هاى قدیم

مقوى دل (قلب)، دماغ (مغز و مراکز عصبى)، حواس (حواس پنجگانه)، معده، مفرح و مفتح (کلمه مفتح در چند مورد به کار مى رفته که بعدا به موقع خود تفسیر خواهیم کرد. در اینجا منظور رفع اسپاسم هاى احشا مى باشد)، ملطف طعام غلیظ و هاضم (هضم کننده غذاهاى ثقیل)، مورث ذکا (هوش را برمى انگیزاند)، حفظ (حافظه)، به جهت عسر النفس (تنگى نفس)، خفقان (منظور خفقان قلبى است که آنژین دو پواترین باشد)، غشى (سنکوپ)، فواق (سکسکه)، مغص (زورپیچ در دیسانترى)، امراض ورکین (مفصل ران)، گرده (کلیه)، رفع سموم مطلقا (حکم ضد سم یا تریاق را دارد)، وحشت سوداوى (دلهره و وحشت مالیخولیایى)، سده دماغ (مولد صرع) نافع، برگ مسحوق (کوبیده) او از 5 درهم تا 10 درهم با شراب جهت گزیدن سگ دیوانه (هارى)، رتیلا (زهر رتیل) شربا او ضمادا نافع و خاییدن (جویدن) او جهت رفع بدبویى دهان بسیار مؤثر و جلوس در او (حمام موضعى) جهت احتباس حیض (مخصوصا عسر الطمث) و ضمادش جهت درد مفاصل و طلاى (مالیدن) آب او جهت نار فارسى(زونا) و رفع لرز و قشعریره (ارتعاش و لرزه) و لعوق او (داروهایى که با عسل یا شکر ترتیب داده و در بشقابى ریخته مى لیسیدند؛ این کلمه از لوک گرفته شده است) با عسل جهت عسر نفس انتصابى نافع (عسر نفس انتصابی آسم خیلى شدید است که در کتب اروپایى به نام ارتوپنه ثبت شده است).

2- مقدار خوراک و طرز استعمال بادرنجبویه

ساده ترین و بهترین طرز استعمال بادرنجبویه، دم کرده آن است که هر دفعه به اندازه 2 الى 3 گرم در یک فنجان آب جوش مثل چاى دم کرده بیاشامند. در بزرگسالان حد اکثر 20 گرم بادرنجبویه در یک شبانه روز مى توان تجویز کرد و در کودکان کمتر.

عرق بادرنجبویه هنوز هم در داروخانه مورد استعمال دارد. تنتور و الکلاتور و الکلاى بادرنجبویه تا چندى قبل که داروهاى اسپسیالیته جانشین داروهاى گیاهى نشده بود همه جا مصرف مى شد و امروز نیز داروسازان مى توانند از روى کتاب هاى داروسازى آن ها را بسازند. اصولا براى درمان بیمارى ها یک داروى مفرد، به تنهایى تجویز نمى شود بلکه ترکیباتى از چند گیاه (در قدیم) و یا چند داروى شیمیایى (در حال حاضر) به صورت قرص، شربت، معجون و غیره تجویز مى شده و اکنون هم مى شود. یکى از ترکیبات بسیار سودمند از بادرنجبویه مورد اتفاق متقدمین و متأخرین اطبا است و از چند گیاه ترکیب شده است، ترکیبى است به نام الکولاتور مرکب بادرنجبویه و به طورى که در کتاب کلاسیک مفردات پزشکى مى نویسد از سال 1611 مسیحى این ترکیب ساخته شده و به نام عرق بادرنجبویه کارم معروف بوده است و به واسطه خواص مفیدى که داشته همواره مورد تجویز پزشکان بوده است. مرحوم ناظم الاطبا در کتاب پزشکى نامه طرز ساختن آن را چنین مى نویسد:

«الکولاتور مرکب بادرنجبویه (عرق بادرنجبویه کارم).

مطابق کدکس بگیرند شاخه هاى گلدار و تازه بادرنجبویه 180 جزء، پوست زرد و تازه لیموترش 30 جزء، دارچین و قرنفل و جوز بوا از هر کدام 16 جزء، تخم گشنیز و ریشه آنژلیک (سنبل خطایى) از هر کدام 8 جزء، الکل 80 درجه 1000 جزء، داروها را خرد کرده و مدت 4 روز در الکل بخیسانند و در حمام ماریه [ (بن مارى)] تقطیر کنند و 823 جزء مقطر بردارند و این الکلاتور را که از عوامل محرک و کاسر الریاح (ضد نفخ) است از 5 تا 20 گرم در یک پیاله شربت قند مخلوط کرده بیاشامند.»

این ترکیب به اندازه اى مفید و مؤثر است که اگر اطباى فعلى ایران و سایر نقاط جهان از منافع و خواص و موارد استعمال آن آگاه شوند محال است داروهاى مشابه شیمیایى نظیر آن را تجویز نمایند.

 

منابع

مجموعه آثار دكتر سيد جلال مصطفوى كاشانى، ج 2


تعداد بازدید از این مطلب: 3035
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0


مطالب مرتبط با این پست
می توانید دیدگاه خود را بنویسید


نام
آدرس ایمیل
وب سایت/بلاگ
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

آپلود عکس دلخواه:








به وبلاگ من خوش آمدید


عضو شوید


نام کاربری
رمز عبور

فراموشی رمز عبور؟

عضویت سریع

نام کاربری
رمز عبور
تکرار رمز
ایمیل
کد تصویری
براي اطلاع از آپيدت شدن وبلاگ در خبرنامه وبلاگ عضو شويد تا جديدترين مطالب به ايميل شما ارسال شود